Ngành chăn nuôi gà tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ. Theo Cục Chăn nuôi, đến năm 2023, tổng đàn gà cả nước đạt xấp xỉ 559 triệu con, tăng trưởng bình quân 6,3%/năm trong giai đoạn 2018–2022. Sản lượng thịt gà tăng mạnh, phản ánh rõ rệt vai trò của loại vật nuôi này trong hệ thống thực phẩm quốc gia.
Tăng trưởng mạnh mẽ sản lượng thịt gà tại Việt Nam
Trong vòng 5 năm, sản lượng thịt gà tại Việt Nam đã tăng gần như gấp đôi, với tỷ lệ đóng góp vào tổng sản lượng thịt gia cầm ngày càng tăng.
Bảng 1. Tăng trưởng sản lượng thịt gà Việt Nam giai đoạn 2018–2022
Năm
|
Sản lượng thịt gà (tấn)
|
Tỷ trọng trong tổng thịt gia cầm (%)
|
2018
|
839.573
|
76,5%
|
2019
|
990.379
|
76%
|
2020
|
1.464.918
|
77,9%
|
2021
|
1.498.076
|
78,01%
|
2022
|
1.656.693
|
78,85%
|
Nguồn: Cục Chăn nuôi 2024
Tính đến cuối năm 2022, tổng đàn gia cầm Việt Nam đạt 557,3 triệu con, trong đó hơn 81% là gà, cho thấy vai trò then chốt của ngành hàng này. Dù có quy mô lớn, ngành hàng gà Việt Nam vẫn chủ yếu phục vụ thị trường nội địa. Năm 2022, tổng lượng thịt gia cầm xuất khẩu chỉ đạt 18.870 tấn, chủ yếu sang Nhật Bản, Hồng Kông. Năm 2023, xuất khẩu thịt gà đạt 4.634 tấn, trong khi nhập khẩu thịt gà (đa phần là phụ phẩm) vẫn lên tới trên 200.000 tấn/năm.
Bảng 3. Cơ cấu đàn gia cầm Việt Nam năm 2022
Danh mục
|
Số lượng (nghìn con)
|
Tỷ lệ (%)
|
Tổng đàn gia cầm
|
557.281
|
100%
|
Gà
|
453.289
|
81,3%
|
Gà thịt
|
364.670
|
—
|
Gà đẻ trứng
|
88.733
|
—
|
Thủy cầm
|
103.991
|
18,7%
|
Nguồn: Cục Chăn nuôi 2023
Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn nhiều. Việt Nam nhập khẩu tới 65% nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, 80% phụ gia (vitamin, axit amin…), khiến giá thành sản xuất cao. Thêm vào đó, phần lớn gà thịt nội địa vẫn tiêu thụ qua thương lái, không hợp đồng rõ ràng, khiến nông dân bị ép giá khi thị trường biến động.
Nghệ An: Điểm sáng từ mô hình liên kết chuỗi giá trị ngành hàng gà
Trong bức tranh chung của ngành, Nghệ An là một ví dụ tiêu biểu cho sự chuyển mình của chăn nuôi địa phương. Theo Niên giám thống kê tỉnh Nghệ An, năm 2023, tổng đàn gia cầm toàn tỉnh đạt 34,6 triệu con, tăng 7,3% so với năm 2022. Trong đó, sản lượng thịt gà hơi đạt 68.425 tấn, và sản lượng trứng gia cầm đạt gần 686 triệu quả.
Bảng 2. Tổng đàn gia cầm và sản lượng thịt – tỉnh Nghệ An
Năm
|
Tổng đàn gia cầm (nghìn con)
|
Thịt gà hơi (tấn)
|
Trứng gia cầm (triệu quả)
|
2020
|
27.856
|
51.910
|
622,7
|
2021
|
30.101
|
57.435
|
647,1
|
2022
|
32.271
|
62.522
|
690,0
|
2023 (ước)
|
34.642
|
68.425
|
686,1
|
Nguồn: Niên giám thống kê Nghệ An 2023
Tại Nghệ An, các mô hình liên kết như của C.P. Việt Nam, Japfa Comfeed đang thay đổi diện mạo ngành hàng gà. Các doanh nghiệp này cung cấp đầu vào (giống, thức ăn, thuốc thú y), hỗ trợ kỹ thuật, giám sát quy trình, đồng thời bao tiêu sản phẩm, tạo ra chuỗi giá trị khép kín. Toàn tỉnh đã có ít nhất 6 chuỗi chăn nuôi gà công nghệ cao. Ngoài ra, các hộ dân còn tham gia các hợp tác xã, kết nối chuỗi giá trị chăn nuôi gà với du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái. HTX Dịch vụ Nông nghiệp và Du lịch Huối Cớ là mô hình tiêu biểu trong việc kết hợp phát triển nông nghiệp với du lịch cộng đồng. Một trong những điểm nổi bật nhất của HTX là chăn nuôi giống gà Huồi Cớ – giống gà bản địa được thuần hóa từ những năm 1945–1955, nổi tiếng với khả năng thích nghi tốt, thịt săn chắc, trứng giàu dinh dưỡng.
Từ năm 2019, HTX đã đẩy mạnh phát triển sản phẩm trứng gà Huồi Cớ theo hướng an toàn, bền vững, kết hợp quảng bá thông qua các hoạt động du lịch sinh thái. Nhờ đó, sản phẩm đã được công nhận đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh – một dấu mốc quan trọng cho thấy hướng đi đúng đắn của mô hình sản xuất kết hợp bảo tồn giá trị bản địa và phát triển kinh tế vùng cao.
Hình 1. Chăn nuôi Gà Huồi Cơ tại HTX dịch vụ nông nghiệp và du lịch Huối Cơ

Nguồn: Kết quả khảo sát của IPSARD, 2025
Tuy nhiên, mối liên kết giữa nông hộ và doanh nghiệp vẫn thiếu bền vững. Một phần vì nhiều hộ chưa mạnh dạn tham gia HTX, phần khác vì chưa có đủ điều kiện đầu tư ban đầu để đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật của doanh nghiệp.
Ngành hàng gà tại Việt Nam đang từng bước chuyển mình theo hướng hiện đại hóa, liên kết chặt chẽ và nâng cao năng suất. Nghệ An là một ví dụ đáng ghi nhận với định hướng rõ ràng trong quy hoạch, liên kết chuỗi và thu hút doanh nghiệp. Tuy vậy, để ngành hàng này thực sự bứt phá, cần thêm chính sách hỗ trợ thực chất, đồng bộ, song song với nâng cao năng lực của người nông dân và hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã – những mắt xích quan trọng nhưng vẫn còn yếu trong toàn bộ chuỗi giá trị.
(Bài viết sử dụng dữ liệu từ Báo cáo nghiên cứu điển hình ngành hàng gà – Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn, 2025).