Chỉ khi phân định rõ trách nhiệm của từng bộ ngành, việc quản lý tài nguyên nước theo phương thức tổng hợp mới phát huy được hiệu quả, mỗi ngành phát huy được thế mạnh, nguồn tài nguyên nước được khai thác hợp lý và bền vững.Theo báo cáo của Cục Quản lý tài nguyên nước, với sự ra đời của Luật Tài nguyên nước từ năm 1998, sửa đổi năm 2012, đến nay, về cơ bản công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước đã tạo ra sự chuyển biến hết sức tích cực, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong khai thác, sử dụng nước. Tuy vậy, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Ngô Mạnh Hà cho rằng, cũng phải nhìn thẳng vấn đề là thực trạng quản lý tài nguyên nước ở Việt Nam còn rất nhiều bất cập.
Quản lý chồng chéo
Theo ông Ngô Mạnh Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước, nguyên nhân của sự bất cập đó là do có sự chồng chéo trong quản lý. Đơn cử, trên một dòng sông có rất nhiều bộ, ngành cùng quản lý; nhiều đạo luật có phạm vi điều chỉnh liên quan đến dòng sông. Ví dụ như Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý về nguồn nước; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương quản lý khai thác các công trình hồ chứa, đập dâng, các trạm bơm, các công trình thủy lợi, công trình thủy điện; Bộ Giao thông Vận tải quản lý về giao thông đường thủy trên dòng sông. Vì vậy, với sự giao thoa đó, khi triển khai sẽ giảm hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý tài nguyên nước.
Bên cạnh đó, Luật Tài nguyên nước năm 1998 và năm 2012, còn thiếu hẳn khung pháp lý về an ninh nguồn nước.
Ngoài ra, việc sử dụng nước cũng không hiệu quả và chưa tính toán đầy đủ giá trị của tài nguyên nước trong các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội. Trong khi, khâu thực thi pháp luật ở địa phương còn chưa nghiêm và nhiều tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước chưa hợp lý và chưa đúng các quy định về pháp luật.
Mặc dù trong quá trình xây dựng quy hoạch quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có văn bản gửi các địa phương để hướng dẫn nội dung liên quan đến khai thác, sử dụng nước trong xây dựng quy hoạch của tỉnh. Tuy nhiên, vấn đề triển khai các quy hoạch xây dựng, các quy hoạch tỉnh, cũng có một số địa phương chưa thực sự chú trọng, dẫn đến trong một số quy hoạch tỉnh, nội dung về khai thác, sử dụng nước còn hết sức mờ nhạt.
Tài nguyên nước có nhiều ngành quản lý
Phân định rõ trách nhiệm của từng Bộ, Ngành
Trước thực trạng trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang gấp rút hoàn thiện dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), với kỳ vọng sẽ hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý tài nguyên nước, bảo đảm an ninh nguồn nước; khắc phục những bất cập trong quản lý tài nguyên nước và yêu cầu hội nhập quốc tế.
Theo Phó Cục trưởng Ngô Mạnh Hà, trong lần sửa luật này, khi đề cập việc sử dụng tài nguyên nước hiệu quả, công bằng, ban soạn thảo đã nghiên cứu việc phân công trách nhiệm cụ thể của từng bộ, ngành để tránh tình trạng chồng chéo trong công tác quản lý.
Để nâng cao giá trị đóng góp của tài nguyên nước trong thời gian tới, ông Ngô Mạnh Hà cho rằng vấn đề quan trọng mà Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) lần này tập trung hướng tới đó là phân định rõ trách nhiệm giữa các bộ, ngành, địa phương trong quản lý tài nguyên nước.
Theo đó, dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã tích hợp nhiều luật trong bộ luật chung và trên nền tảng xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung. Điều này không có nghĩa là Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) sẽ phủ hết tất cả các luật khác, mà liên quan đến Bộ, ngành nào thì luật phân công cụ thể trách nhiệm cho các Bộ, ngành đó thực hiện, để tránh chồng chéo trong quản lý.
“Yêu cầu cao nhất trong sửa đổi luật lần này chính là xuất phát từ yêu cầu từ thực tế, cũng như yêu cầu của Đảng và Nhà nước trong bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia. Trong kết cấu của luật lần này, chúng tôi xây dựng theo hướng tổng thể, tức là các Bộ, ngành đều phải chịu trách nhiệm liên quan đến an ninh nguồn nước, chứ không chỉ Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ngoài ra, trong lần sửa đổi luật này, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã đưa ra những quy định chung liên quan đến việc khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia, có trách nhiệm trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên nước”, ông Ngô Mạnh Hà nhấn mạnh.
Theo monre.gov.vn