Tiềm năng bỏ ngỏ
Ông Phạm Xuân Phong, Phó TGĐ Tcty Cp Bảo hiểm Bảo Minh, thừa nhận, đơn vị này mặc dù rất “khát khao” được tham gia BHNN, nhưng hiện chỉ có một số sản phẩm dành riêng cho mảng nông nghiệp. Nếu so con số này với các loại hình dịch vụ khác mà Bảo Minh đang cung cấp thì tỷ lệ vô cùng nhỏ. Số dịch vụ BHNN mà Bảo Minh đang cung cấp chủ yếu nhằm vào đối tượng khách hàng lớn, có tiềm lực kinh tế và tính an toàn cao như chủ đồn điền cao su, cà phê, hay một số trang trại có quy mô và hiệu quả kinh doanh cao. Các dịch vụ khác không phải không đủ sức để triển khai mà không dám triển khai vì đa phần nông dân nuôi trồng tự phát, ít có đủ lực tham gia và cái chính là doanh nghiệp không quản lý được rủi ro.
Cục trưởng Cục Quản lý giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), ông Trịnh Thanh Hoan cho rằng, BHNN không triển khai mạnh mẽ được bởi một phần chọn “nhầm” địa chỉ, tức là những nơi càng có nguy cơ thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh…càng cần phát triển dịch vụ BHNN nhưng chẳng thấy bóng dáng doanh nghiệp nào đầu tư. Theo ông Hoan, yếu tố để doanh nghiệp “dám” đầu tư là Nhà nước phải có chính sách hỗ trợ cụ thể.
Ông Hoan cũng cho biết, hiện Bộ Tài chính đang soạn thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện quyết định 315 của Chính phủ về thí điểm BHNN, trong đó sẽ định hướng rõ ràng cơ chế hỗ trợ của Nhà nước đối với từng loại đối tượng và từng khu vực cụ thể. Ông Hoan nhận định, nhiều doanh nghiệp tham gia BHNN trước đây đã thua lỗ nên nay có thể không dám mạnh dạn đầu tư, điển hình là Bảo Việt. Tuy nhiên, với Groupama thì lại khác, họ là doanh nghiệp nước ngoài, nếu Nhà nước có cơ chế hỗ trợ cụ thể , họ sẵn sàng chấp nhận lỗ vốn vài năm để chiếm thị phần BHNN trong nước.
“Việt Nam đã gia nhập WTO, tức là các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm nước ngoài hoàn toàn có cơ hội ngang bằng với doanh nghiệp trong nước. Một khi cơ chế (chưa nói đến hỗ trợ) mở, chắc chắn họ sẽ dám chịu lỗ trong một thời gian để thu mối lợi về sau là thị phần rộng lớn”- ông Hoan nói. Thị trường BHNN ở Việt Nam hoàn toàn có đủ tiềm năng. Tuy nhiên, việc tất yếu là DN không được “chọn nhầm” địa chỉ để khai thác hiệu quả. “Việc Groupama hoặc Bảo Việt trước đây làm ăn không thành công nên được coi là bài học kinh nghiệm để đầu tư và mở rộng thị phần chứ không nên xem đó là một thất bại để các DN tránh con đường đó”, ông Hoan cho biết.
Bảo hiểm theo chỉ số
Một câu hỏi được đặt ra là, khi Nhà nước hỗ trợ, thì đương nhiên nông dân sẽ tham gia BHNN, vì phí bảo hiểm sẽ được Nhà nước “gánh” hộ. Tuy nhiên khi thí điểm thành công, thì với việc “tự thân vận động”, nông dân liệu có còn hào hứng? Để giải quyết vấn đề này, ông Nguyễn Văn Minh, TGĐ Cty CP Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) cho rằng, có thể áp dụng cơ chế “trả góp phí bảo hiểm”. Một con bò đáng giá 10 triệu đồng, nếu phải mua bảo hiểm với giá 1 triệu đồng thì quả là con số không nhỏ, như thế, DN có thể tự cân nhắc để đưa ra những khung thời gian để đóng phí cho nông dân. Nếu không may, người mua bảo hiểm gặp rủi ro trong nuôi, trồng mà chưa đóng đủ tiền bảo hiểm trong thời gian hợp đồng yêu cầu, thì hoặc Nhà nước có chính sách hỗ trợ một phần, hoặc mức độ được đền bù sẽ ít hơn.
Đối với nông dân, nhất thiết phải thay đổi tập quán chăn nuôi manh mún, thiếu khoa học. Hơn hết, phải xây dựng ý thức bảo vệ tài sản của mình. Tự liên kết với nhau xây dựng chuồng trại hợp chuẩn, đồng thời nâng cao khả năng thích nghi với tiến bộ mới của khoa học nông nghiệp. Dĩ nhiên, để làm được điều này không phải một sớm một chiều, song điều đó hoàn toàn có thể thực hiện được nếu có sự hỗ trợ từ phía chính quyền, cụ thể từ cấp cơ sở.
Nhiều ý kiến cho rằng, để triển khai thành công BHNN ở Việt Nam, nhất thiết phải dựa theo chỉ số thời tiết, gọi là bảo hiểm chỉ số (BHCS). Minh chứng thực tế chính là việc Bảo Minh đang thực hiện bảo hiểm cho cây cà phê ở Đăklăk theo chỉ số thời tiết. Theo ông Phong, để vận dụng vào cuộc sống sản xuất của nông dân thì cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, theo dõi hiện tượng tự nhiên một cách kiên trì để xác định chu kỳ chính xác.
Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Văn Minh cho rằng, bảo hiểm chỉ số sẽ tránh được những rủi ro đối với DN khi các điều kiện tự nhiên không thuận. Hơn nữa, nông dân cũng dựa vào các chỉ số thời tiết để điều chỉnh quy trình trồng trọt, chăn nuôi để giảm thiểu thiệt hại. Ngoài ra, nếu được lựa chọn thực hiện thí điểm, ABIC sẽ không trực tiếp gặp gỡ khách hàng mà thông qua các ngân hàng, tổ chức tín dụng... để triển khai các dịch vụ BHNN đến nông dân. Hình thức này được xem như có lợi cho tất cả các bên, khi rủi ro xảy đến với sản phẩm nông nghiệp, ngân hàng sẽ không bị thiệt hại, Nhà nước và xã hội không phải cứu trợ, nông dân vẫn được bồi thường. Còn nếu may mắn không có rủi ro thì dĩ nhiên công ty bảo hiểm có lợi.
AGROINFO – Theo Báo Nông nghiệp Việt Nam số 59 ngày 24/03/2011