Tuy nhiên, với chất lượng lúa gạo hiện nay vẫn còn là bài toán cần phải tính, vì tập quán sản xuất của một bộ phận nông dân vẫn nhắm vào “chạy thi” về số lượng hơn chất lượng. Theo Cục Trồng trọt, toàn vùng mới có khoảng 30-37% nông dân sử dụng giống lúa xác nhận để sản xuất nên chất lượng chưa cao, chủng loại gạo không đồng đều.
Dù vậy sự tiến bộ của phần lớn nông dân ngày nay bằng sự nhận thức tốt về việc sử dụng giống lúa xác nhận và thực tế đã thu nhận hiệu quả, năng suất cao. Cây lúa có khả năng chống chịu dịch hại tốt hơn, phẩm chất gạo ngon hơn. Vì vậy, trong năm qua và đặt mục tiêu sắp tới trong phát triển nông nghiệp là sẽ tập trung đẩy mạnh công tác sản xuất lúa giống 3 cấp. Đó là một trong những yếu tố quan trọng không chỉ giúp nông dân Cần Thơ mà nhắm tới nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu giống cho các tỉnh trong vùng.
Nhớ lại từ trước năm 2000 nông dân Cần Thơ dùng giống xác nhận chưa tới 10%, nhưng đến năm 2010 đã tăng đến 60-70%. Cán bộ khuyến nông cơ sở đang từng bước vận động nông dân, từng bước thay đổi tư duy và tập quán sử dụng giống. Theo định hướng phát triển nông nghiệp thành phố, để nâng cao năng lực sản xuất và tạo phẩm cấp lúa gạo tốt, giá trị cao cần mở nhiều lớp tập huấn, xây dựng nhiều mô hình trình diễn để bà con học và làm theo. Khi người nông dân có ý thức về vai trò quan trọng của giống xác nhận sẽ có thêm động lực trong sản xuất, lưu thông cung ứng giống mới có điều kiện lan rộng.
Năm 2010, TP Cần Thơ đã nhân giống được hơn 3.256ha giống các cấp, tăng hơn 333ha so với năm trước đó. Trong đó, sản xuất giống siêu nguyên chủng 11,65ha, nguyên chủng 372,75ha, xác nhận 2.871,79ha. Các giống chủ lực được nhân giống nhiều nhất Jasmine, OM 7347, OM 6162, OM 4218, OM 2517… Riêng với sản xuất lúa lai chủ yếu là ở trại giống Cờ Đỏ, có khoảng 29 ha tập trung có 3 giống Bắc ưu 903 với 21,77 ha, IR 68897A được 5,22 ha và Nhị ưu 838 có 2ha.
Nhìn lại công tác khuyến nông, yểm trợ kỹ thuật giúp nông dân thực hiện sản xuất lúa giống 3 cấp, tuy bước đầu đa số nông dân đều quan tâm, song chỉ mới dừng lại ở việc sản xuất lúa giống cấp xác nhận và tập trung ở các HTX nhân giống, CLB nhân giống và các tổ hợp tác là chủ yếu. Việc sản xuất lúa giống cấp nguyên chủng tập trung ở Viện lúa ĐBSCL, Công ty Nông nghiệp và Trại Giống. Còn nông dân việc nhân giống cấp nguyên chủng còn ít trong khi công tác nhân giống cấp nguyên chủng đang từng bước được triển khai đến các cộng đồng.
Hiện nay mạng lưới sản xuất giống ở địa phương vẫn còn mang tính tự phát. Vì vậy muốn củng cố, nâng chất lượng hoạt động của các tổ nhân giống lúa hiện có, các địa phương cần thành lập thêm các tổ nhân giống lúa mới và là thành viên hoặc là vệ tinh đặt dưới sự quản lý của HTX nông nghiệp để đảm bảo về chất lượng. Bên cạnh đó, công tác nhân giống ở địa phương cần tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, phương tiện, điều kiện nhân giống chất lượng cao để có thể đáp ứng số lượng lớn theo yêu cầu sản xuất của từng vùng sinh thái, góp phần cải thiện năng suất, cải thiện chất lượng lúa thương phẩm trên toàn vùng.
Theo Sở NN-PTNT Cần Thơ, để mở rộng mạng lưới sản xuất giống ở địa phương, trước hết các cơ sở kinh doanh giống cần phải đăng ký, tập huấn và được cung cấp các thông tin quan trọng về quản lý giống cây trồng. Sở NN-PTNT sẽ thành lập bộ phận quản lý về giống, củng cố và thành lập các phòng kiểm định, kiểm nghiệm hoặc thuê kiểm định, kiểm nghiệm và chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận hành nghề về giống ở địa phương. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác giống, từng bước mở rộng diện tích sản xuất giống lúa, khuyến khích các HTX nông nghiệp, nhóm nông dân, CLB, nông hộ sản xuất giống.
Trong đó trại giống thành phố sẽ đảm nhận sản xuất giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng và một phần giống xác nhận; trại giống cấp quận, huyện sẽ sản xuất giống nguyên chủng và giống xác nhận; HTX nông nghiệp, nhóm nông dân, câu lạc bộ và nông hộ sản xuất giống xác nhận. Với tiềm lực sẵn có, nông nghiệp Cần Thơ đang phấn đấu gia tăng năng lực sản xuất cung ứng giống lúa cho các tỉnh trong vùng.
AGROINFO – Theo Báo Nông nghiệp Việt Nam