Vấn đề nước rất cần ý chí chính trị
TS. Leila Harris, đồng Giám đốc Chương trình Quản lý Nước tại Đại học British Columbia (Canada) cho biết, đối với vấn đề về nước, ý chí chính trị là rất quan trọng khi xem xét cách bảo tồn các tuyến đường thuỷ vì nhu cầu sinh thái trong tương lai dài hạn. Vấn đề này là vấn đề lớn hơn nhiều so với việc chỉ đơn giản là cung cấp nước.
Giám đốc Leila Harris nhấn mạnh: “Chúng ta biết cách xử lý nước, nhưng chúng ta không biết làm thế nào để đảm bảo nước đến được với những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất hoặc những người không có khả năng chi trả”. Lặp lại lời của Chủ tịch Hội đồng Nước Thế giới Loic Fauchon, TS. Leila Harris cho rằng cần có ý chí chính trị mạnh mẽ từ các chính trị gia ở tất cả các cấp để giải quyết vấn đề nước.
Vì vậy, xét về ý chí chính trị, sẽ có nhiều người đặt câu hỏi rằng: Chúng ta sẵn sàng làm gì khác đi để có thể bảo vệ nguồn nước cho nhiều người hơn, cho tất cả mọi người, cũng như cho động vật, thực vật và những thứ khác trong hệ sinh thái mà yêu cầu cần tiếp cận với nước?
Theo các chuyên gia, các chính phủ cần cung cấp cơ sở hạ tầng hoặc giáo dục cần thiết để giải quyết các thách thức về môi trường. Ảnh: AP
Theo bà Leila Harris, ngay cả khi chúng ta đang nỗ lực giải quyết các thách thức về tính bền vững khác, ví dụ nếu chúng ta đang hướng tới điện khí hoá ôtô điện, điều đó đòi hỏi một số loại khai thác nhất định. Chính điều này đã ảnh hưởng đến các tuyến đường thuỷ của chúng ta. Do đó, Tiến sĩ Harris kêu gọi suy xét kỹ lưỡng về cách sử dụng nước. Bà cũng cho biết, phần lớn việc sử dụng nước ngọt dành cho nông nghiệp và công nghiệp, thay vì con người và sử dụng trong gia đình. Nhiều vấn đề ô nhiễm là do khai thác mỏ, phá rừng và một số nguyên nhân khác.
Cùng mối quan tâm có liên quan, TS. Christopher Field, Giám đốc Viện Môi trường Woods tại Đại học Stanford (Mỹ) đánh giá cam kết của các thành viên G7 nhằm chấm dứt tình trạng ô nhiễm nhựa vào năm 2040 thực sự quan trọng.
Ông Christopher Field cho biết: “Nhựa trong đại dương là một mối lo ngại lớn. Theo ước tính gần đây nhất, vào năm 2050, chúng ta có thể chứng kiến đại dương có nhiều nhựa hơn cá. Do đó, giảm lượng rác thải nhựa từ đất liền ra đại dương là rất quan trọng trong việc bảo vệ đại dương và tất cả các sinh vật”.
Xây dựng chiến dịch giáo dục và phương tiện kỹ thuật
Theo TS. Christopher Field, mặc dù nhận thức của người tiêu dùng là quan trọng, nhưng nó chỉ hoạt động khi phù hợp với các nguồn lực và khả năng quản lý chất thải một cách hiệu quả. Do đó, các quốc gia nên xem xét việc tạo ra các chiến dịch giáo dục và cả các phương tiện kỹ thuật để quản lý đầy đủ hơn.
Ông cũng cho rằng, cần ưu tiên hỗ trợ quốc tế trong lĩnh vực quản lý chất thải. Nếu chúng ta không đầu tư vào quản lý chất thải ở những quốc gia hiện không có khả năng làm điều đó, chất thải thực sự sẽ gây tổn hại cho mọi người.
Ông Ruskin Hartley, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Bầu trời đêm Quốc tế cho biết, để giải quyết vần đề ô nhiễm ánh sáng, chính phủ và các nhà quy hoạch đô thị nên thực hiện các bước đơn giản. Trước tiên phải thừa nhận ánh sáng là một chất gây ô nhiễm cần được xử lý và giải quyết. Đồng thời, nên áp dụng các chính sách và kế hoạch thực hành để đảm bảo tắt đèn khi không cần thiết, giảm độ sáng khi có ít người xung quanh hơn và đèn cần hướng xuống đất thay vì hướng lên trời.
Mọi thứ trên hành tinh đều phát triển theo nhịp điệu của ngày sáng và đêm tối. Đó là nhịp điệu cơ bản nhất trên hành tinh và điều này đã bị gián đoạn trong 150 năm qua. Điều này được thể hiện rõ nhất qua các ví dụ về bướm đêm bị thu hút bởi các nguồn ánh sáng đã khiến các loài chim bay khỏi đường di cư của chúng và năng suất cây trồng nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi mức độ ô nhiễm ánh sáng cao.
Vấn đề giàu – nghèo làm tăng khoảng cách quản lý rác thải nhựa
TS. Field cũng chỉ ra khoảng cách về khả năng ứng phó với các vấn đề giữa các quốc gia có mức độ giàu và nghèo khác nhau. Ông dẫn chứng, Zimbabwe - quốc gia nghèo do không có cơ sở hạ tầng quản lý rác thải - đã ghi nhận tỷ lệ quản lý rác thải nhựa kém hơn khoảng 100 lần so với Singapore. Trong khi đó, Singapore là một trong những quốc gia quản lý rác thải tốt nhất khu vực Đông Nam Á.
Chúng ta đang đối mặt với vấn đề toàn cầu, trong đó các nước nghèo trên thế giới đang thải ra môi trường một lượng lớn nhựa, loại nhựa nói chung được sản xuất ở các nước giàu và được thải ra dưới dạng rác thải bị quản lý kém ở các nước nghèo.
TS. Field nhấn mạnh việc thiếu cơ sở hạ tầng ở các nước nghèo là thách thức chính, cùng với đó là thiếu công nghệ phù hợp.
Trước thực tế trên, chúng ta cần ưu tiên đảm bảo quản lý đúng cách rác thải nhựa. Chúng ta cần tái chế hoặc đốt hoặc xử lý vĩnh viễn rác thải nhựa tại các bãi chôn lấp hợp vệ sinh và an toàn.
Trung tâm Tư vấn, Đào tạo và Dịch vụ TN&MT (Tổng hợp)