Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 13 /CT-TTg ngày 2/5/2024 về tăng cường công tác quản lý tín chỉ các-bon nhằm thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định. Chỉ thị khẳng định, việc trao đổi, mua bán tín chỉ các-bon và kết quả giảm phát thải khí nhà kính cần bảo đảm thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính quốc gia, hài hòa giữa lợi ích của nhà nước và người dân, doanh nghiệp và các đối tác tham gia. Thực hiện cam kết về giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), cụ thể hóa các cam kết quốc tế về giảm phát thải. Triển khai thực hiện NDC là trách nhiệm của các quốc gia để thực hiện Công ước khung của Liên hợp quốc và Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, trong đó có mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính trong các lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, sử dụng đất và lâm nghiệp, quản lý chất thải, các quá trình công nghiệp. Để bảo đảm thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính đến năm 2030 theo NDC và đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính của các lĩnh vực; phát triển thị trường các-bon và các cơ chế quản lý tín chỉ các-bon là rất cấp thiết.

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 202/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Chủ tịch Ủy ban, tại kỳ họp lần thứ nhất Ủy ban chỉ đạo quốc gia về thực hiện chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tại Thông báo, Phó Thủ tướng đánh giá cao sự cố gắng của Bộ Tài nguyên và Môi trường - Cơ quan Thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia, các Bộ, ngành và 28 địa phương có biển trong việc thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22 tháng 10 năm 2018 của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 05 tháng 3 năm 2020 của Chính phủ ban hành Kế hoạch tổng thể và kế hoạch 5 năm của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22 tháng 10 năm 2018 của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 24 tháng 11 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới và tăng cường tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bộ TN&MT đã thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số theo tinh thần “Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột: công nghiệp công nghệ thông tin, số hoá các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững” của Uỷ ban Quốc gia về chuyển đổi số. Về tình hình, kết quả ứng dụng công nghệ thông tin, cung cấp dịch vụ công trực tuyến đến Quý I/2024, Bộ TN&MT đã ban hành 8 quyết định về chuyển đổi số (CĐS), ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), cung cấp dịch vụ công trực tuyến trong ngành TN&MT; đang tiếp tục triển khai hoàn thiện, trình Bộ trưởng Bộ TN&MT xem xét, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định kỹ thuật bảo đảm cơ sở pháp lý phục vụ CĐS, phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số ngành TN&MT. Cùng với đó, thực hiện xây dựng, hoàn thiện các nội dung về CĐS, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu (CSDL), dịch vụ công trực tuyến, giao dịch điện tử… trong các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn các Luật mới được ban hành.

Ngày 10/5/2024, tại trụ sở Viện, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE) đã có buổi làm việc với Ngân hàng Thế giới (WB) về Tăng trưởng Xanh của Việt Nam. Viện trưởng Nguyễn Đình Thọ cùng các cán bộ thuộc Viện - đại diện ISPONRE tiếp đại diện của WB. Về phía WB có ông Muthukumara S. Mani, Chuyên gia Kinh tế môi trường cao cấp, bà Dorsati Madani, Chuyên gia Kinh tế cao cấp cùng một số chuyên gia tư vấn cao cấp và nhà phân tích kinh tế. Ngân hàng Thế giới đã và đang tiến hành các hoạt động hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong tiến trình thực hiện cơ chế, chính sách và đầu tư nhằm giúp chuyển đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững và đạt được vị thế thu nhập cao vào năm 2045. Điều này bao gồm những hỗ trợ trong việc xây dựng và thực hiện các Chiến lược và Kế hoạch hành động liên quan tới tăng trưởng xanh; hỗ trợ thực hiện mục tiêu đạt mức phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050 (được công bố tại COP26 năm 2021); và Chiến lược và Kế hoạch tổng thể của Chính phủ nhằm phát triển bền vững kinh tế biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (theo Nghị quyết số 36-NQ/TW năm 2018).

Ngày 14/5/2024, nhân dịp chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18-5, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường tổ chức Tọa đàm “Phát triển thị trường các-bon để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” ở Việt Nam”. Tọa đàm do PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng và TS. Mai Thanh Dung -  Phó Viện trưởng đồng chủ trì cùng với sự tham gia của toàn thể nghiên cứu viên đang công tác tại Viện. Khách mời tham dự Tọa đàm có PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, TS. Nguyễn Thanh Hương, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ và đại diện Viện Khoa học Tài nguyên nước, Viện Khoa học Môi trường, Biển và Hải đảo, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam…  Ngày KH&CN Việt Nam được Quốc hội thống nhất thông qua và được ghi trong Luật KH&CN năm 2013. Đây là dịp để tôn vinh quá trình lao động, sáng tạo, cống hiến của đội ngũ trí thức KH&CN, đồng thời nêu cao tinh thần, trách nhiệm của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, khơi dậy sự đam mê sáng tạo của đội ngũ khoa học và công nghệ Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ. Đồng thời để các tổ chức, cá nhân hoạt động KH&CN trình diễn, giới thiệu thành tựu nghiên cứu, sáng tạo KH&CN với công chúng, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách mới về KH&CN, giới thiệu rộng rãi về thành tựu ở trong và ngoài nước…

Với chủ đề “Be part of the Plan” - “Hãy là một phần của Kế hoạch đa dạng sinh học”, Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2024 (ngày 22 tháng 5) là lời kêu gọi các bên liên quan hãy cùng đóng góp vào việc thực hiện Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh - Montreal (GBF) nhằm ngăn chặn sự suy giảm đa dạng sinh học trong thập kỷ “Phục hồi hệ sinh thái”. Ngày 9/5/2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Công văn số 2693/BTNMT-TTTT gửi các Bộ, ban ngành, đoàn thể Trung ương; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2024. Theo đó, Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2024 (ngày 22 tháng 5) được Liên hợp quốc phát động với chủ đề “Be part of the Plan” - “Hãy là một phần của Kế hoạch đa dạng sinh học”, là lời kêu gọi các bên liên quan hãy cùng đóng góp vào việc thực hiện Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh - Montreal (GBF) nhằm ngăn chặn sự suy giảm đa dạng sinh học trong thập kỷ “Phục hồi hệ sinh thái”. Thông điệp này cũng nhằm nâng cao nhận thức của các bên liên quan về Khung GBF và Hội nghị các bên tham gia Công ước về Đa dạng sinh học (COP16) sẽ diễn ra từ ngày 21 tháng 10 đến ngày 01 tháng 11 năm 2024 tại Thành phố Cali, Colombia.

Thị trường các-bon tồn tại theo hai hình thức, thị trường tự nguyện và thị trường bắt buộc. Giá giao dịch tín chỉ trên thị trường tự nguyện thường thấp hơn so với thị trường bắt buộc. Đối với thị trường các-bon tự nguyện phục vụ mục tiêu của doanh nghiệp, trên thực tế từ giữa những năm 2000 đến nay đã có nhiều doanh nghiệp cung cấp tín chỉ ra thế giới trên thị trường tự nguyện, đặc biệt là tín chỉ các-bon từ các chương trình, dự án theo Cơ chế phát triển sạch (CDM). Đối với thị trường các-bon tuân thủ phục vụ mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia, thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, hiện nay Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ liên quan đang triển khai các nhiệm vụ xây dựng cơ chế chính sách, hoàn thiện pháp lý, quy định kỹ thuật và các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ thí điểm thị trường từ năm 2025 và tiến tới vận hành chính thức. Các hoạt động trao đổi tín chỉ các-bon hay kết quả giảm phát thải, hấp thụ khí nhà kính ra nước ngoài từ năm 2021 trở đi có thể ảnh hưởng tới mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia cam kết với cộng đồng quốc tế theo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), đặc biệt là các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính sử dụng ngân sách Nhà nước hay các biện pháp tăng hấp thụ các-bon từ rừng do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu.

Theo cử tri tỉnh Tây Ninh, hiện nay, Luật Đất đai 2013 quy định cán bộ, công chức là những đối tượng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nên sẽ không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Tuy nhiên, mức lương của cán bộ, công chức hiện nay khá thấp so với mặt bằng chung của xã hội. Vì vậy, cần mở rộng đối tượng được sử dụng đất nông nghiệp, cụ thể là cán bộ công chức để họ có thể tăng gia sản xuất nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng đời sống. Về vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, để tháo gỡ khó khăn đối với việc thực hiện quyền của người sử dụng đất trên đất trồng lúa trong thời gian qua, Nghị quyết số 18-NQ/TW năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương Hội nghị lần thứ năm khóa XIII đã thể hiện rõ quan điểm về mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng vùng, địa phương, với việc chuyển đổi nghề, việc làm, lao động ở nông thôn. Cùng với đó, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch, Luật Đất đai 2024 đã bỏ quy định hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa.

Ngày 22/5/2024, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường tổ chức Tọa đàm chính sách về sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam. Tọa đàm do PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường chủ trì. Tọa đàm đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà quản lý, các chuyên gia, các nhà khoa học và doanh nghiệp cùng cơ quan thông tấn, báo chí, đồng thời đạt được nhiều ý kiến tâm huyết, khách quan của các bên liên quan đối với kết quả của nghiên cứu. Đô thị hóa cùng với gia tăng dân số và phát triển kinh tế mạnh mẽ đang khiến khối lượng chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) ở Việt Nam gia tăng nhanh, ước tính đã tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy 15 năm qua. Theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2011, tổng lượng CTRSH phát sinh trên cả nước khoảng 44.400 tấn/ngày. Đến năm 2023, con số này đã tăng lên 67.877,34 tấn CTRSH/ngày, trong đó khu vực đô thị phát sinh 38.143,05 tấn/ngày, chiếm tỷ lệ 56,19 %; khu vực nông thôn phát sinh 29.734,30 tấn/ngày, chiếm tỷ lệ 43,81 %. Để đối mặt với đô thị hóa và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam, lĩnh vực chất thải rắn cần được hiện đại hóa. Nhu cầu xử lý chất thải rắn (CTR) tại Việt Nam đang gia tăng đáng kể khi khối lượng CTR tăng lên cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống quản lý chất thải rắn (QLCTR) hiện tại đang gặp phải khó khăn do các nguyên nhân gồm thiếu các bãi chôn lấp CTR hợpp vệ sinh; thiếu phương pháp xử lý CTR tiên tiến và phù hợp và nguồn lực phân bổ cho công tác quản lý CTR vẫn còn hạn chế.

Ngày 23/5/2024, Chi Đoàn Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (CLCSTN&MT) đã tổ chức Đại hội Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (TNCSHCM) lần thứ VII, nhiệm kỳ 2024-2027. Đến dự và chỉ đạo đại hội, về phía Đoàn Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) có đồng chí Đặng Quốc Khánh – Bí thư Đoàn Bộ TN&MT. Về phía Chi ủy, Lãnh đạo Viện có đồng chí PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ – Phó Bí thư Chi bộ, Viện trưởng, đồng chí Lại Văn Mạnh – Chi ủy viên, đại diện Công đoàn Viện – Chủ tịch, Chánh Văn Phòng Nguyễn Ngọc Tú. Ngoài ra, Đại hội vinh dự có sự góp mặt của đại diện một số đơn vị Đoàn thuộc Bộ như: Cục Công nghệ thông tin và Dữ liệu tài nguyên môi trường, Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ và đặc biệt là sự có mặt đông đủ của toàn thể các đoàn viên thanh niên trong Viện. Đây là sự kiện chính trị quan trọng, là ngày hội lớn của đoàn viên, thanh niên Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường thể hiện tinh thần đoàn kết, sáng tạo, bày tỏ khát vọng và quyết tâm cống hiến sức trẻ, trí tuệ cùng với tuổi trẻ góp phần vào quá trình phát triển Viện ngày càng vững mạnh. Tính đến hết tháng 05/2024, Chi đoàn Viện có tổng số 29 đoàn viên gồm cả trong biên chế và hợp đồng lao động (trong đó có 16 đoàn viên nam và 13 đoàn viên là nữ), 100% đoàn viên có trình độ từ Đại học trở lên, 17 đồng chí có trình độ thạc sĩ (chiếm 56,67%). Chi đoàn hiện có 9 đồng chí được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng. Ban chấp hành (BCH) Chi đoàn trong nhiệm kỳ gồm 05 đồng chí, trong đó có 01 đồng chí Bí thư, 01 đồng chí Phó Bí thư và 03 đồng chí Ủy viên.

Bộ TN&MT vừa ban hành Văn bản số 3263/BTNMT-TNN gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc hướng dẫn triển khai thực hiện các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Tài nguyên nước. Để triển khai Luật Tài nguyên nước, Chính phủ đã Nghị định số 53/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước; Nghị định số 54/2024/NĐ-CP quy định việc hành nghề khoan nước dưới đất, kê khai, đăng ký, cấp phép, dịch vụ tài nguyên nước và tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành 03 Thông tư quy định chi tiết thi hành Luật (Thông tư số 03/2024/TT-BTNMT quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước; Thông tư số 04/2024/TT-BTNMT quy định việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên nước và thẩm định, nghiệm thu kết quả hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước; Thông tư số 05/2024/TT-BTNMT quy định việc di chuyển, thay đổi vị trí, giải thể trạm quan trắc tài nguyên nước dưới đất). Các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên có hiệu lực đồng thời với thời điểm Luật Tài nguyên nước có hiệu lực, ngày 01/7/2024.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, mùa mưa năm 2024 đến muộn, tổng lượng mưa trên khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong tháng 5/2024 ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 20%. Ủy hội sông Mê Công quốc tế và các tổ chức quốc tế dự báo lượng mưa trong tháng 5/2024 trên lưu vực sông Mê Công thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20 - 30%. Trong khi đó, diễn biến xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mê Công. Do đó, việc mùa mưa đến muộn cộng với nguồn nước sông Mê Công về ngày càng ít, đã đưa ra lời cảnh báo về nguồn cung cấp nước cho Đồng bằng sông Cửu Long trở nên đáng báo động và các giải pháp nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước cho vùng này đang trở nên cấp thiết.