Tỷ lệ cá tạp chiếm 70%
Anh Nguyễn Ngọc Minh Phương, chủ tàu cá BV 5488 TS, ấp Tân Lập, xã Phước Tỉnh (Long Điền, Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, 10 năm trước, mỗi chuyến đánh bắt xa bờ, tài công cho tàu chạy ra biển khoảng 20 hải lý là có thể quăng lưới. Còn bây giờ tàu cá phải chạy cách xa đến 200 hải lý mà vẫn không có cá, nguồn lợi hải sản giảm khoảng 50% so với trước.
Nhiều ngư dân cho biết, hiện tại, nguồn hải sản đang giảm mạnh, đã vậy tỷ lệ cá tạp trong một mẻ lưới chiếm đến 70%. Một số loài hải sản có giá trị cao mà trước đây ngư dân đánh bắt được với số lượng lớn như: cá thu, cá mú, tôm hùm, mực... giờ trở nên khan hiếm.
Phương thức bảo quản sản phẩm sau khai thác của ngư dân hiện cũng chưa đáp ứng được yêu cầu và đây là nguyên nhân làm cho tỷ lệ cá hao hụt lớn, chất lượng kém. Theo ông Đào Quốc Tuấn, Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và Sản xuất Tứ Hải, việc bảo quản nguyên liệu trên các tàu cá có tính chất quyết định đến chất lượng thủy sản cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, công nghệ bảo quản hải sản sau khai thác của bà con ngư dân còn quá sơ sài, chủ yếu là dùng đá ướp lạnh nên chỉ có 20-30% sản lượng khai thác đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, số còn lại chủ yếu để chế biến surimi hoặc dùng chế biến bột cá làm thức ăn gia súc.
Ông Phạm Bạn, chủ tàu cá BV 93288 TS cho biết, chuyến biển vừa qua tàu cá của ông trúng lớn, sản lượng đạt gần 90 tấn nhưng có tới gần 50 tấn cá phân nên tính ra hiệu quả kinh tế vẫn thấp. Ông Bạn cũng như nhiều ngư dân khác luôn ao ước có hệ thống cấp đông để bảo quản sản phẩm tốt hơn, nhưng để đầu tư một giàn cấp đông, ngư dân phải bỏ ra 500-700 triệu đồng/cặp tàu, đó là chưa kể số tiền đầu tư nâng cấp, cải hoán tàu cho phù hợp, vì thế đa số chủ tàu đều bảo quản theo cách truyền thống.
Chưa có sự liên kết
Mấy năm qua, ngành chế biến thủy sản phát triển mạnh, số lượng các doanh nghiệp chế biến hải sản ngày càng tăng nhưng sản lượng khai thác, nuôi trồng thủy sản ngày càng giảm. Trong khi đó, chuỗi liên kết trong khai thác, cung ứng, sử dụng nguyên liệu giữa ngư dân và doanh nghiệp còn rời rạc. Từ trước tới nay, ngư dân chủ yếu phải bán sản phẩm qua các đầu nậu, trung gian nên lợi nhuận bị giảm nhiều, chưa kể còn bị ép giá. Ngoài ra, ngư dân cũng không biết nhà máy chế biến cần loại nguyên liệu gì, kích cỡ bao nhiêu, chất lượng thế nào nên mới có tình trạng lãng phí nguyên liệu vào việc chế biến bột cá làm thức ăn gia súc.
Ông Nguyễn Văn Nhân, ngư dân phường 5 (TP.Vũng Tàu) cho biết, đánh bắt kém hiệu quả, nhiều tàu cá nằm bờ cũng là nguyên nhân làm cho các nhà máy chế biến thiếu hụt nguyên liệu trầm trọng. Số tàu cá chống chọi được để bám biển thì lúc nào cũng thấp thỏm nỗi lo "trúng biển, rớt giá". "Năm ngày trước mực đang có giá 65.000 đồng/kg, tự dưng bữa nay chỉ còn 55.000 đồng/kg, giá các loại cá khác cũng giảm 3.000-5.000 đồng/kg. Chỉ trong mấy ngày mà chúng tôi mất không 10 triệu đồng/tấn mực, thắc mắc với các vựa thu mua thì họ trả lời rằng giá giảm hay tăng là do các công ty quyết định. Thật sự chúng tôi cũng chẳng biết ai là người quyết định giá hải sản trên thị trường", ông Nhân bức xúc nói.
Do thiếu sự liên kết giữa doanh nghiệp và ngư dân nên chưa có cơ chế nào khuyến khích ngư dân bảo quản sản phẩm tốt. Một ngư dân cho biết, một lô cá đánh bắt trong vòng 10 ngày về bến cũng được các nậu vựa mua với giá ngang bằng với lô cá của các tàu đánh bắt từ 30-45 ngày/chuyến. Vì thế, thay vì cần 2.000 cây đá cho 1 chuyến biển, nhiều tàu chỉ lấy khoảng 1.500 cây để giảm chi phí. Rõ ràng, cách thu mua hải sản theo kiểu "vàng thau lẫn lộn" của các nậu vựa đã khiến ngư dân càng không quan tâm tới việc bảo quản sản phẩm.
"Để ngư dân yên tâm bám biển thì các doanh nghiệp phải có các giải pháp hỗ trợ như bao tiêu sản phẩm, ổn định giá và phân loại giá theo chất lượng sản phẩm để ngư dân có ý thức bảo quản sản phẩm tốt hơn", ông Phạm Tính, Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước Tỉnh nói.
Theo Kinh tế nông thôn
Nguồn:http://www.kinhtenongthon.com.vn/Story/kinhte-thitruong/2011/10/30748.html