Nước ao… “ba trong một”
Với người dân Đắk Som, thiếu nước là chuyện thường ngày. Ngoài giờ đi học, giờ lên rẫy, nhiều học sinh nơi đây còn thêm công việc gánh nước hàng ngày. Giữa trưa, những ngày cuối tháng 5, trời nóng hừng hực, H’Huệ bước thấp bước cao, em phải đi lệch cả một bên người để xách can nước 5 lít từ hồ lên đường lớn. Để đáp ứng cho nhu cầu sinh hoạt tối thiểu, một ngày, em phải ra ngoài hồ xách nước từ ba đến bốn lần... Trên đường ra hồ, chúng tôi gặp không chỉ một, mà còn có nhiều người dân ở bon B’nơr cũng ra đây lấy nước. Chúng tôi đã quen thuộc với hình ảnh mỗi lần ra hồ người dân mang đến chục cái chai lớn nhỏ,đem bỏ tất cả vào gùi rồi "còng lưng" gùi nước về nhà. Ở đây, giếng không đào được, còn công trình cấp nước bị hư, nên k gần như cả bon phải ra hồ lấy nước. Chẳng biết nước sạch, bẩn thế nào, nhưng vì "khát" nước nên người dân đành phải dùng. Với những hộ gia đình ở xa hồ, việc lấy nước, nhất là vào mùa hè này hết sức khó khăn, vất vả.
 |
| Trong khi chờ nguồn nước sạch, người dân vẫn hàng ngày gùi nước về sinh hoạt |
Hồ nước mà người dân nơi đây vẫn lấy nước sinh hoạt chỉ rộng chưa tới 1.000 m2 mặt nước. Sát bên hồ, bà con đào cái giếng nhỏ, làm nhiệm vụ thấm nước từ hồ ngấm vào. Bên giếng, gần như lúc nào cũng có gần chục người tụm lại múc nước đổ vào can, hay vỏ chai. Ngồi trên mấy cây gỗ bám sát mặt nước, người thì tắm, người giặt đồ và cứ thế họ để nước chảy quay lại cái giếng nhỏ vì không có bờ bao. Cũng trong khu vực hồ này, có cả chục con bò ngang nhiên tắm, đi lại và xả những thứ không cần thiết xuống. Chứng kiến việc dùng nước của bà con, chúng tôi nghĩ, khi khu vực hồ vắng người thì những chú bò kia cũng không ngần ngại ghé lại giếng dùng nước “sạch”. Còn chuyện nước giếng, nước hồ bị nhiễm bẩn từ chất thải của chính bà con và động vật xả ra cũng sẽ không tránh khỏi.
Cần sớm đầu tư sửa chữa các công trình
Qua tìm hiểu, ở những nơi thiếu nước sạch trong xã Đắk Som lại là nơi được đầu tư công trình cấp nước sinh hoạt tập trung. Cả xã có 8 công trình cấp nước sinh họa tập trung, nhưng đến 6 cái là ngừng hoạt động. Hiện tại, toàn xã có 1.022 hộ dân với hơn 5.100 nhân khẩu, trong khi đó chỉ có 2 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung hoạt động ổn định, đủ cung cấp cho khoảng 150 hộ gia đình. Và, ngoài những hộ đào, khoan được giếng dùng ổn định thì trong xã còn có không ít gia đình vẫn phải đi xin nước ăn từng bữa, nhiều người dân phải sử dụng nguồn nước không hợp vệ sinh. Như trường hợp ở thôn 1 và thôn 2, từ khi công trình cấp nước sinh hoạt tập trung ở đây bị hư, nhiều hộ cũng đã đầu tư khoan, đào giếng, nhưng cứ đến mùa khô là cạn, còn mùa mưa nước đục, vàng không dùng được.
Thực tế cho thấy, nguyên nhân dẫn đến việc các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung bị ngưng hoạt động ngoài một phần lỗi kỹ thuật thì phần lớn là do ý thức sử dụng của người dân còn nhiều hạn chế. Ở nhiều xã, ngay khi đưa các công trình vào sử dụng, do không có ban tự quản, nên nhiều hư hỏng nhỏ phát sinh trong quá trình sử dụng không được sửa chữa kịp thời, và do không có ban tự quản nên cả công trình lớn bị phơi mưa phơi nắng thường xuyên, điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công trình. Để giải quyết tình trạng khan hiếm nước ở địa phương, xã hiện đã tiến hành kiểm tra, thống kê mức độ hư hỏng từ các công trình cấp nước SHTT và kiến nghị lên cấp trên giải quyết kịp thời sớm đưa công trình vào sử dụng. Vì hầu hết các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung này đều bị hư hỏng khá nặng nên xã không thể tự đầu tư sửa chữa...
AGROINFO (Theo Báo Đăk Nông)