TIN TỨC-SỰ KIỆN

Chính sách tạm trữ “lạc điệu”

Ngày đăng: 03 | 05 | 2013

Theo phân tích của một số chuyên gia ngành cà phê, để tăng hiệu quả trong việc hỗ trợ vốn ưu đãi, các cơ quan, chính quyền cần tham mưu cho Chính phủ để thay đổi cách tạm trữ. Thay vì hỗ trợ cho DN như hiện nay, ông Vũ Trọng Bình - Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược nông nghiệp và phát triển nông thôn cho rằng, cần hỗ trợ trực tiếp cho nông dân...

Chính sách hỗ trợ thu mua tạm trữ cà phê mà Chính phủ chỉ đạo thực hiện trong các năm qua chưa giúp người dân hưởng lợi nhiều.
Trong bối cảnh người nông dân trồng cà phê phụ thuộc hoàn toàn vào các đại lý về nguồn vốn và cách thức kinh doanh giữa DN với các đại lý lại tồn tại nhiều bất cập lại không được quản lý chặt chẽ nên dân đứng ngoài vòng ưu đãi.
Nông dân mỏi mòn ngóng… chính sách
Tương tự mặt hàng lúa gạo, từ năm 2010 Chính phủ đã có chủ trương ban hành chính sách thu mua tạm trữ cà phê, nhằm đảm bảo cho người nông dân có lãi ít nhất 30%.
Theo đó, thời gian qua, mỗi khi đến vụ thu hoạch cà phê các DN kinh doanh xuất khẩu mặt hàng này lại được vay vốn với lãi suất ưu đãi để mua hàng tạm trữ. Có thể nói, ở một chừng mực nào đó chính sách tạm trữ cà phê của Chính phủ đã mang lại một số hiệu quả thiết thực cho những trường hợp này.
Hỗ trợ lãi suất vốn vay ưu đãi cho doanh nghiệp thu mua tạm trữ, cách làm dễ nhưng nhiều rủi ro
 
Trong ngắn hạn, đồng vốn với lãi suất ưu đãi 4-6% đã cứu nguy nhiều DN trong ngành cà phê. Tuy nhiên, về hiệu quả thì đồng vốn ưu đãi đã không giúp gì được cho người nông dân bởi thời điểm và cách thức tạm trữ của DN chưa được tính toán hợp lý.
Để kiểm chứng điều này có thể lật lại thời điểm tháng 4/2010. Bất cứ ai làm trong ngành cà phê đều biết rằng thời điểm thu hoạch thường chỉ kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 2, hoặc cùng lắm là tháng 3 năm sau. Vì thế, khi quyết định mua tạm trữ cà phê của Chính phủ có hiệu lực vào ngày 15/4/2010 thực tế lượng cà phê trong dân không còn nhiều nữa, mà đa số đã nằm sẵn trong kho DN thương mại và đại lý.
Đó là chưa kể từ khi quyết định của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực đến lúc các DN có thể tiếp cận được vốn ưu đãi phải mất 1-2 tháng. Lúc này đã sang tháng 5, tháng 6 thì đương nhiên DN chỉ có thể mua hàng từ các đại lý vì nông dân đã bán hết cà phê từ rất lâu để trang trải, trả nợ tiền ứng trước phân bón, dầu tưới và nhân công.
Gần đây hơn là niên vụ cà phê 2012-1013, rút kinh nghiệm các đợt trước, từ đầu vụ thu hoạch Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam (Vicofa) đã kiến nghị Chính phủ cho tạm trữ 300.000 tấn. Ông Nguyễn Nam Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Vicofa cho rằng việc mua tạm trữ này sẽ giúp người dân có lãi từ 30%-40% vì có thể bán trực tiếp cho DN hoặc ký gửi trong kho của các công ty và bán theo giá thị trường.
Nhưng khi được hỏi DN có trực tiếp thu mua hoặc cho nông dân ký gửi cà phê tại kho không thì ông Hải cũng thú nhận rằng chỉ có số ít công ty lớn làm được. Đa phần DN thu mua cà phê qua đại lý, thương lái, nên khó kiểm tra xem nông dân có bán được giá hợp lý và có lời hay không.
Trong khi đó, hầu hết nông dân trồng cà phê được hỏi đều tỏ thái độ chưa hài lòng về các ngành hữu quan thực hiện chính sách mua tạm trữ cà phê theo kiểu xa vời thực tế.
Ông Lê Huy Thành, một hộ trồng cà phê tại xã Ea Kiết, huyện Cư Mgar, Đăk Lăk nói: “Nhà nước cho DN vay ưu đãi để tạm trữ. Họ cũng hứa là sẽ mua giá cao để nông dân có lời. Nhưng thực tế thì họ vẫn mua như bình thường chứ chẳng có gì khác. Có tạm trữ hay không có tạm trữ thì nông dân trồng cà phê như bọn tôi cũng phải giao hàng cho đại lý từ đầu vụ. Cứ về các xã thì sẽ thấy có bao nhiêu hộ sau khi thu hoạch xong mà còn được một nửa lượng cà phê ở trong nhà. Thu được bao nhiêu thì lo trả nợ và trang trải ngay cũng đã gần hết”.
Như vậy có thể thấy hạt cà phê cũng đồng “cảnh ngộ” với hạt lúa, chính sách tạm trữ của Chính phủ không lan tỏa đến người trồng cà phê. Đồng vốn ưu đãi không những không giúp nông dân bán được giá cao hơn, mà đôi khi còn phải chịu ép giá bởi các DN, đại lý đầu cơ, chiếm dụng khi giá cà phê biến động.
Thay đổi cách thức tạm trữ
Theo phân tích của một số chuyên gia ngành cà phê, để tăng hiệu quả trong việc hỗ trợ vốn ưu đãi, các cơ quan, chính quyền cần tham mưu cho Chính phủ để thay đổi cách tạm trữ. Thay vì hỗ trợ cho DN như hiện nay, ông Vũ Trọng Bình – Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược nông nghiệp và phát triển nông thôn (IPSARD) cho rằng, cần hỗ trợ trực tiếp cho nông dân.
Theo đó người dân có diện tích bao nhiêu thì được Nhà nước hỗ trợ số vốn tương ứng, với điều kiện nông dân phải đăng ký diện tích sản xuất theo quy hoạch. Chính quyền địa phương cần tổ chức rà soát diện tích cà phê trong khu vực quản lý của mình. Sau khi đã rà soát kỹ, thì địa phương lên kế hoạch hỗ trợ kịp thời vụ đối với những diện tích nào người dân trồng theo quy hoạch, còn các khu vực phát triển ngoài quy hoạch, thì không hỗ trợ để tránh người dân tự phát trồng thêm tràn lan.
Theo ông Bình, cách hỗ trợ lãi suất trong chính sách tạm trữ cà phê như hiện nay chỉ là giải pháp trước mắt, nhưng chưa có căn bản lâu dài. Đây là cách làm dễ nhất nhưng cũng là cách làm có tỷ lệ rủi ro rất cao vì không thể kiểm soát được nguồn vốn ưu đãi có được sử dụng đúng mục đích hay không.
“DN vừa sản xuất kinh doanh bình thường vừa thực hiện mua tạm trữ theo chỉ đạo của Nhà nước, vì thế rất khó tách bạch các khoản tài chính của họ. Liệu họ có dùng vốn ưu đãi để mua cà phê hay không, hay dùng để đảo nợ hoặc dùng vào các việc kinh doanh khác. Giám sát được nguồn vốn này là không hề đơn giản”, ông Bình nói.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Công Tính, chủ một DN kinh doanh cà phê tại Đăk Lăk cho rằng, việc hỗ trợ trực tiếp cho nông dân sẽ mang lại hiệu quả thiết thực hơn so với cách tạm trữ hiện tại. Bởi theo tính toán của ông Tính, nếu Nhà nước giao cho DN tạm trữ 500 ngàn tấn cà phê, thì số vốn bỏ ra sẽ tương đương khoảng 20.000 tỷ đồng (trong trường hợp giá cà phê 40.000 đồng/kg).
Trong khi đó nếu cho nông dân trực tiếp vay (chẳng hạn 25 triệu đồng/ha/năm) thì với diện tích cà phê cả nước khoảng 570.000 ha như hiện nay, mỗi năm Chính phủ chỉ phải cung ứng khoảng 15.000-16.000 tỷ đồng vốn ưu đãi.
Điều quan trọng là khi đã hỗ trợ vốn trực tiếp cho người dân rồi, Nhà nước có thể yêu cầu mỗi hộ nông dân giữ lại một tấn cà phê nhân/ha. Như thế tính chung cả nước vẫn có thể tạm trữ được 500 ngàn tấn cà phê ngay tại vườn, vừa đạt được mục đích điều tiết thị trường vừa giúp hàng triệu hộ dân sống được trên rẫy cà phê của mình.
Theo Thời báo Ngân hàng

Nguồn: http://thoibaonganhang.vn/index.php/tin-tuc/2-tin-dung-cho-cay-ca-phe-bai-2-8466.html

NỘI DUNG KHÁC

Tín dụng cho cây cà phê

3-5-2013

Sau lúa gạo và thuỷ sản, có lẽ cà phê là ngành hàng được Chính phủ dành cho nhiều chính sách ưu đãi nhất về vốn vay để phát triển sản xuất - kinh doanh - xuất khẩu. Tuy nhiên, để những đồng vốn cho cây cà phê thực sự đến được với người nông dân thì cần có sự phối hợp giữa các địa phương và các cơ quan liên ngành, tạo ra sự minh bạch, công bằng trong cả chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ.

IPSARD chia tay cán bộ gạo cội

26-4-2013

Ngày 26/04/2013 tại Hội trường, Ipsard đã tổ chức buổi liên hoan chia tay thân mật với bác Ngô Văn Hải – một cán bộ gạo cội với 30 năm cống hiến, làm việc và công tác tại Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông thôn.

Vì một nền nông nghiệp phát triển bền vững

22-4-2013

Việc ra đời Tổng hội NN-PTNT Việt Nam được coi là bước tiến quan trọng trong việc tập hợp các hội, hiệp hội xã hội nghề nghiệp trong một tổ chức quy củ, hoạt động vì một mục tiêu chung, đó là hướng đến một nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.

Nông - thủy sản xuất khẩu vượt khó nhờ chinh phục thị trường mới

22-4-2013

Trong bối cảnh xuất khẩu (XK) nhiều mặt hàng nông sản khó khăn, giá liên tục sụt giảm, thì nhiều doanh nghiệp đã tìm cách đa dạng hóa thị trường XK và mở được các thị trường mới, từ đó thu lợi nhuận cao.

Thu mua tạm trữ lúa gạo: Kém hiệu quả vì triển khai chậm

18-4-2013

Sau 3 năm thực hiện chương trình hỗ trợ 100% lãi suất vốn vay thu mua tạm trữ lúa gạo của Chính phủ, có thể thấy, người trồng lúa vẫn chưa thực sự được hưởng lợi nhiều từ chính sách này. Nhìn lại các đợt triển khai thu mua tạm trữ lúa gạo từ năm 2010 đến nay, bất cứ ai cũng có thể nhận thấy thời điểm thu mua không hợp lý, cộng với những động thái thiếu công bằng từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) khiến chính sách này không mang lại hiệu quả như mong đợi.

Tìm cách giải cứu chăn nuôi

20-4-2013

Trong 2 ngày 16 và 17/4, Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) và Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) đã phối hợp đi khảo sát tại hai vùng trọng điểm nuôi heo là Đồng Nai và Bình Dương; đồng thời làm việc với Sở Công thương TP.HCM về chương trình bình ổn giá nhằm giúp vực dậy giá heo cho nông dân…

Nuôi thủy sản XK: Được vay vốn tín dụng XK để mua thức ăn

15-4-2013

Bộ Tài chính đang đề xuất bổ sung thêm đối tượng vay vốn theo cơ chế tín dụng xuất khẩu (XK) là các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn để mua thức ăn chăn nuôi thủy sản phục vụ XK.

Xuất siêu nông sản: Mặt trái tấm huy chương

11-4-2013

Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, năm 2012, tổng kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng vật tư, phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp đạt 16,94 tỷ USD (tăng 5% so với năm 2011), trong khi tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp ước đạt 27,54 tỷ USD (tăng 9,7%). Như vậy, ngành nông nghiệp xuất siêu 10,6 tỷ USD. Thành tựu đáng tự hào này rất đáng được ghi nhận. Tuy nhiên, phía sau con số này, còn nhiều điều phải bàn…

Hơn 7.600 tỷ đồng cho vay để mua tạm trữ lúa gạo

10-4-2013

Theo Ngân hàng Nhà nước, kết thúc thời gian thu mua tạm trữ thóc, gạo vụ Đông Xuân năm 2012-2013, doanh số cho vay của các ngân hàng thương mại đạt 7.612 tỷ đồng, tương đương với khối lượng thu mua tạm trữ 951.630 tấn quy gạo.

Ngành nông nghiệp nhìn từ thị trường: Sức chống đỡ yếu

10-4-2013

Nhiều năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã đóng vai trò “trụ đỡ” trong phát triển kinh tế đất nước, đồng thời như một “hầm trú ẩn” của nền kinh tế những lúc khó khăn. Tuy nhiên, trong bối cảnh khủng khoảng tài chính thế giới, cộng với những biến động kinh tế vĩ mô, nông nghiệp không còn là “trụ đỡ” vững vàng nữa, mà ngược lại, chúng ta cần sớm có giải pháp “cứu” ngành này.

Đề xuất thành lập ngân hàng lúa gạo

5-4-2013

Để nông dân không phải bán lúa tươi ngay tại ruộng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Vĩnh Tân đã đề xuất thành lập thí điểm ngân hàng lúa gạo, tạo liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp và ngân hàng.

Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển nông nghiệp

5-4-2013

Đó là nhận định của nhiều đại biểu tại Hội nghị Triển vọng thị trường nông nghiệp 2013 do Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (Ipsard) tổ chức được khai mạc sáng ngày 4.4 tại Hà Nội.