ĐỐI THOẠI CHÍNH SÁCH

Tác động của ô nhiễm ánh sáng đối với môi trường

Ngày đăng: 12 | 09 | 2024

Trong những thế kỷ gần đây, việc sử dụng ánh sáng nhân tạo vào ban đêm đã được con người mở rộng, tăng cường với những tiến bộ của công nghệ LED. Công nghệ đã cho phép con người đẩy lùi biên giới của bóng tối, kéo dài thời gian làm việc, giải trí của con người mà quên rằng hệ sinh thái và các loài hoang dã đã tiến hóa để đối phó, phụ thuộc, tận dụng bóng tối tự nhiên.

   Ánh sáng nhân tạo đã ảnh hưởng đến mô hình di cư của các loài, mối quan hệ giữa động vật ăn thịt và con mồi, nhịp sinh học của nhiều sinh vật. Do đó, bầu trời đêm không có ánh sáng nhân tạo rất quan trọng đối với hoạt động của hệ sinh thái tự nhiên.

Ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên

Ô nhiễm ánh sáng

    Ô nhiễm ánh sáng là sự thay đổi do con người tạo ra ánh sáng ngoài trời so với mức độ của ánh sáng tự nhiên. Trên thực tế, ô nhiễm ánh sáng là sự hiện diện của ánh sáng nhân tạo không mong muốn, không phù hợp hoặc quá mức. Ô nhiễm ánh sáng có thể gây ra một số tác động tiêu cực. Ánh sáng xâm nhập vào nơi ở của con người dẫn đến rối loạn giấc ngủ và góp phần gây ra một số vấn đề về sức khỏe con người. Ánh sáng chói trực tiếp từ đèn đường và đèn tòa nhà gây ảnh hưởng đến an ninh bằng cách giảm khả năng nhìn vào bóng tối của con người.

    Đối với hệ sinh thái, ô nhiễm ánh sáng gây trở ngại cho mối quan hệ giữa động vật ăn thịt/con mồi và vật lý thực vật; làm mất phương hướng của các loài chim di cư và rùa biển mới nở, cùng nhiều loài khác; và thu hút côn trùng đến ánh sáng nhân tạo khiến chúng dễ trở thành con mồi của chim hơn... Động vật có thể bị nhầm lẫn về mặt thời gian khi có quá nhiều ánh sáng nhân tạo vào ban đêm, ảnh hưởng đến hành vi chi phối việc giao phối, ngủ, tìm kiếm thức ăn và có khi trở thành thức ăn của loài khác. Ánh sáng nhân tạo quá mức cũng có thể cản trở sự cộng sinh rất quan trọng đối với quá trình thụ phấn và sinh sản của thực vật, và có thể tác động tiêu cực đến thói quen kiếm ăn và sinh sản của động vật lưỡng cư. Nhìn chung, ô nhiễm ánh sáng đe dọa, phá vỡ hoạt động của các hệ sinh thái và những lợi ích mà chúng mang lại cho con người.

    Ô nhiễm ánh sáng cũng gây trở ngại cho thiên văn học, nghiên cứu, trải nghiệm thiên nhiên hoang dã và vẻ đẹp cảnh quan, gây nguy hiểm cho sức khỏe, sự an toàn của con người và lãng phí năng lượng. Do đó, việc giảm ô nhiễm ánh sáng cũng mang lại lợi ích về mặt tài chính cho người tiêu dùng năng lượng và giúp giảm thiểu biến đổi khí hậu bằng cách giảm lượng khí thải liên quan đến sản xuất năng lượng.

    Có nhiều yếu tố gây ra tình trạng ô nhiễm ánh sáng ngày càng gia tăng. Đó là sự phát triển nông thôn và ngoại ô vẫn tiếp tục diễn ra nhanh chóng ở nhiều quốc gia. Cùng với sự gia tăng dân số, người dân mong muốn có mức sống cao hơn, dẫn đến nhiều đường sá, nhà cửa, trung tâm mua sắm và đèn đường hơn. Theo DarkSky International, một tổ chức thúc đẩy hạn chế ô nhiễm ánh sáng, một phần ba lượng ánh sáng ở các nước phát triển bị lãng phí do đèn không có tấm chắn hoặc định hướng kém. Bên cạnh đó, loại đèn chiếu sáng được sử dụng cũng đã thay đổi. Đèn LED giúp tiết kiệm chi phí để có nhiều ánh sáng hơn nhưng chúng lại tăng lượng ánh sáng phát ra ngoài trời. Nhìn chung, ô nhiễm ánh sáng không có tác dụng có lợi đối với các thành phần sinh học của môi trường. Tác động của nó đối với các thành phần sinh học của môi trường thường tiêu cực nghiêm trọng hoặc thậm chí gây chết các loài, vì vậy cần phát triển các phương án chiếu sáng để giảm thiểu những tác động của ô nhiễm ánh sáng.

    Một số nguyên tắc để giảm ô nhiễm ánh sáng

    Các cá nhân, tổ chức và chính phủ nên áp dụng hệ thống chiếu sáng ngoài trời thân thiện với thiên nhiên dựa trên các nguyên tắc:

    Nhu cầu: Chỉ sử dụng ánh sáng khi cần thiết. Cân nhắc cách sử dụng ánh sáng sẽ tác động đến khu vực, bao gồm tương tác với động vật hoang dã và môi trường sống. Thay vì đèn cố định, hãy sử dụng sơn phản quang hoặc đèn tự phát sáng cho biển báo, lề đường và bậc thang. Không nên sử dụng đèn ngoài trời cho mục đích thẩm mỹ.

    Độ sáng: Sử dụng lượng ánh sáng ít nhất cần thiết cho hoạt động đang diễn ra. Lưu ý đến điều kiện bề mặt vì một số bề mặt phản chiếu nhiều ánh sáng lên bầu trời.

    Màu sắc: Giảm thiểu các thành phần quang phổ màu xanh lam và tím, tức là sử dụng ánh sáng trắng ấm, vàng hoặc hổ phách. Điều này hỗ trợ thị lực ban đêm của tất cả các loài động vật, bao gồm cả con người.

    Che chắn: Sử dụng che chắn để ánh sáng không tràn ra ngoài nơi cần thiết. Để giảm độ chói của bầu trời, không sử dụng đèn chiếu sáng chiếu bất kỳ ánh sáng nào lên trên đường ngang. Giảm độ chói bằng cách hạn chế chùm tia xuống các hình nón hướng xuống. Điều này cải thiện khả năng nhìn vào bóng tối của người lái xe và người đi bộ.

    Thời gian: Chỉ sử dụng đèn khi cần thiết. Tắt đèn sau khi sử dụng hoặc sử dụng các điều khiển chủ động như bộ hẹn giờ và cảm biến chuyển động để đèn chỉ bật khi cần thiết.

    Khuyến khích hàng xóm giảm ô nhiễm ánh sáng bằng cách tuân thủ các nguyên tắc này, đặc biệt là để giảm độ chói và ánh sáng chiếu vào nhà bạn.

Tạ Thị Kiều Anh

Cục Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học

Nguyễn Hằng

(Theo tapchimoitruong.vn)

 

NỘI DUNG KHÁC

Thương mại điện tử và tác động của thương mại điện tử tới môi trường Việt Nam

12-9-2024

 Thương mại điện tử (TMĐT) là một trong các lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, nơi các công nghệ tiên tiến của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) được ứng dụng rộng rãi để tăng hiệu quả của chu trình kinh doanh, góp phần hiện đại hóa hệ thống phân phối, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, TMĐT cũng đã gây ra những tác động tiêu cực tới môi trường.

Huy động vốn đầu tư chuyển đổi năng lượng

12-9-2024

Việt Nam đang trong quá trình đẩy nhanh thực hiện chuyển dịch năng lượng, trọng tâm là chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo và năng lượng mới. Tổng vốn đầu tư cho nguồn, lưới điện truyền tải giai đoạn 2021-2030 trong Quy hoạch điện VIII khoảng 134,7 tỷ USD và đây là một thách thức rất lớn.

Các hình thức tích tụ ruộng đất chủ yếu trong nông nghiệp ở Việt Nam hiện nay

19-9-2024

Tích tụ ruộng đất đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, phát triển bền vững, cải thiện điều kiện kinh tế xã hội ở nông thôn. Bài viết này phân tích các hình thức tích tụ ruộng đất chủ yếu trong nông nghiệp ở Việt Nam hiện nay. Qua đó xác định điều kiện ruộng đất và trình độ nền nông nghiệp ở các vùng của Việt Nam rất khác nhau, do đó việc lựa chọn hình thức nào cho phù hợp và hiệu quả cần được xem xét cụ thể. Bài viết đồng thời góp phần hỗ trợ cho các nhà đầu tư lựa chọn được hình thức phù hợp cũng như hỗ trợ cho các nhà quản lý có chính sách phát triển nông nghiệp hợp lý nhằm mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế nông nghiệp và cộng đồng nông thôn.

Luật Đất đai 2024: Cơ hội thu hút đầu tư vào nông nghiệp xanh

19-9-2024

Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 đang tạo ra những bước ngoặt mang tính đột phá cho sự phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam. Những điểm mới của luật cũng đã “cởi trói” về mặt phát lý cho phân khúc bất động sản trong nông nghiệp. Đặc biệt, mở ra nhiều cơ hội để các dự án, mô hình nông nghiệp xanh có thể thu hút được nhà đầu tư.

Đề xuất giải pháp quản lý trữ lượng và tài nguyên khoáng sản

19-9-2024

Luật Khoáng sản đã xác định công tác quản lý tài nguyên và trữ lượng khoáng sản đặt ra từ giai đoạn khảo sát, thăm dò đến khai thác. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động khoáng sản cơ bản đầy đủ, đồng bộ đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý trữ lượng và tài nguyên.

Việt Nam nỗ lực triển khai đồng bộ giải pháp chuyển đổi năng lượng

20-9-2024

Chuyển dịch năng lượng có vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, chuyển đổi nền kinh tế theo hướng xanh và tác động đến tất cả các ngành liên quan đến sử dụng năng lượng. Việt Nam đang chú trọng chuyển dịch cả từ phía nguồn cung và phía sử dụng năng lượng, nhằm tạo tác động cộng hưởng và thúc đẩy quá trình diễn ra nhanh hơn.

Một số giải pháp góp phần cải thiện chất lượng không khí

24-9-2024

Để giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam hiện nay, bên cạnh việc cần hoàn thiện hệ thống chính sách và các quy định pháp luật để quản lý chất lượng môi trường không khí; nâng cao hiệu quả làm việc của bộ máy quản lý môi trường không khí ở Trung ương và các địa phương; tăng cường kiểm soát, kiểm tra nguồn thải từ các phương tiện giao thông cơ giới, chúng ta cần chú trọng thực hiện các giải pháp sau:

Đánh giá nhu cầu tài chính cho việc thực hiện chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050

24-9-2024

“Đánh giá nhu cầu tài chính cho việc thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học (ĐDSH) đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050” (FNA) là một nghiên cứu ứng dụng các tiếp cận, quy trình và phương pháp đánh giá nhu cầu tài chính cho ĐDSH được mô tả trong Sổ tay hướng dẫn (BIOFIN Workbook 2018) do Sáng kiến tài chính cho ĐDSH (BIOFIN) xây dựng và đề xuất.

Chính thức hiện thực hóa nhiều chính sách đất đai

30-9-2024

Ngày 1/8/2024 - Luật Đất đai chính thức có hiệu lực. Hiệu lực của Luật Đất đai được đẩy sớm hơn so với dự định 5 tháng nhằm nhanh chóng hiện thực hóa các chủ trương, chính sách mới, tạo ra đột phá trong quản lý đất đai.

Đề xuất một số giải pháp thúc đẩy phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020

7-10-2024

  Phân loại chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) là một trong những chế định được luật hóa chi tiết tại Luật BVMT năm 2020. Việc phân loại CTRSH trong thời gian qua cũng đã có những biến chuyển tích cực, tuy nhiên trên thực tế vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Bài viết phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần đưa việc phân loại CTRSH đạt mục tiêu vào thời điểm ngày 1/1/2025.           

Các công cụ tài chính mới để bảo vệ thiên nhiên

7-10-2024

Nỗ lực khôi phục thiên nhiên sau nhiều thập kỷ bị tàn phá vẫn đang gặp nhiều trở ngại, một trong số đó là do thiếu hụt nguồn lực về tài chính.

Chất thải pin mặt trời tại Việt Nam và định hướng quản lý, phát triển bền vững

7-10-2024

 Là một trong số 5 quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới do BĐKH và tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26), Việt Nam đã ký cam kết net zero các-bon vào năm 2050. Theo báo cáo của Cơ quan phát triển Đức GIZ 2022, Việt Nam có nhiều tài nguyên điện mặt trời (ĐMT), trung bình, tổng bức xạ năng lượng mặt trời ở nước ta đạt khoảng 5kWh/m2/ngày ở các tỉnh miền Trung, miền Nam và đạt khoảng 4kWh/m2/ngày ở các tỉnh miền Bắc. Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách phát triển ĐMT và năng lượng tái tạo (NLTT), đặc biệt, trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ phát triển nhiều ĐMT. Việc phát triển ĐMT sẽ có nguy cơ gây ra hàng nghìn tấn chất thải pin mặt trời trong giai đoạn 2035-2050. Bài báo phân tích hiện trạng, kinh nghiệm quốc tế và đề xuất gợi ý định hướng chính sách phát triển ĐMT, quản lý chất thải pin mặt trời giúp phát triển bền vững.