Ngày 8/6/2021, tại Hà Nội, Ban Kinh tế Trung ương phối hợp Bộ Tài nguyên Môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) tổ chức Hội thảo trực tuyến “Phát triển thị trường quyền sử dụng đất và bất động sản trên đất”. Mục tiêu của Hội thảo là trao đổi, thảo luận về những thành tựu đã đạt được và những mặt tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thi hành Nghị quyết 19-NQ/TW và tìm ra những định hướng phát triển mới cho thị trường quyền sử dụng đất và bất động sản trên đất. Hội thảo có sự tham dự của Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW Cao Đức Phát, Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân, ông Kyle Kelhofer - Giám đốc quốc gia cao cấp, IFC Việt Nam, Campuchia và Lào và nhiều đại diện đến từ các đơn vị quản lý, các nhà chuyên gia, các nhà khoa học.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho rằng, thị trường quyền sử dụng đất là một phạm trù chịu ảnh hưởng của chính trị, văn hóa, lịch sử và phụ thuộc vào trình độ phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia. Các quyền đối với đất đai có thể được nhà nước cho phép đăng ký, bảo hộ và giao dịch trên thị trường trao đổi quyền đối với đất đai.Thể chế các quan điểm, định hướng chỉ đạo tại Nghị quyết 19-NQ/TW, Luật Đất đai năm 2013 đã quy định rõ các quyền đối với đất đai được pháp luật bảo hộ, bao gồm quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất tạo điều kiện cho thị trường quyền sử dụng đất và bất động sản trên đất phát triển. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế sự phát triển của thị trường giao dịch quyền sử dụng đất như còn nhiều giao dịch chưa được đăng ký, giá giao dịch chưa phản ánh chính xác giá chuyển nhượng thực tế, còn tình trạng đầu cơ, bao chiếm đất đai, chậm đưa đất vào sử dụng, xử lý tài sản thế chấp gặp khó khăn.
Theo ông Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ TN&MT), nếu không có một hệ thống quyền sử dụng đất và tài sản bất động sản gắn liền với đất được tích hợp và chính thức hóa, một nền kinh tế hiện đại sẽ không thể tồn tại được vì khả năng tạo ra của cải quốc gia bị hạn chế nghiêm trọng bởi các hạn chế giao dịch đối với quyền sử dụng đất và bất động sản trên đất. Mô hình tổ chức bộ máy quản lý đất đai ở Việt Nam trong thời gian tới cần được tổ chức theo mô hình quản lý thống nhất từ trung ương tới địa phương, dựa trên ứng dụng chuyển đổi số vào xây dựng hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai. Mô hình tổ chức, bộ máy quản lý địa chính, quy hoạch, giá đất, gắn với hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia được quản lý đồng bộ, thống nhất, bảo mật cao cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, theo thời gian thực từ trung ương tới địa phương là tiền đề để đổi mới hệ thống quản lý đất đai, từng bước thực hiện hạch toán tài nguyên đất, ứng dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý nhà nước theo định hướng của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW Cao Đức Phát phát biểu tại Hội thảo
Tại Hội thảo, các nhà khoa học, chuyên gia, các đại biểu đã thảo luận về các vấn đề như chế độ sở hữu toàn dân về đất đai; phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý về đất đai; rà soát thẩm quyền, phân cấp, phân quyền, quyền hạn, trách nhiệmcủa cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương tới địa phương trong quản lý đất đai; những hạn chế, bất cập của thị trường quyền sử dụng đất và các giải pháp, đính hướng nhằm phát huy tối đa giá trị của nguồn lực đất đai thông qua xây dựng thị trường quyền sử dụng đất công khai, minh bạch. Một thị trường giao dịch quyền đối với đất đai hiệu quả có thể cải thiện khả năng huy động vốn cho nền kinh tế và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp nhằm thúc đẩy hoạt động kinh tế của một quốc gia, là động lực cho tăng trưởng, phát triển và thịnh vượng của quốc gia đó.
Kết luận Hội thảo, ông Cao Đức Phát - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW cho rằng cần hoàn thiện cơ chế, chính sách phục vụ cho phát triển thị trường quyền sử dụng đất ở nước ta, làm rõ các quy định về quyền và trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu về đất đai là Nhà nước cũng như các chủ thể sử dụng đất khác. Bên cạnh đó, hệ thống quản lý đất đai cũng cần phải được xây dựng thống nhất từ Trung ương đến địa phương và hình thành các tổ chức định giá, hệ thống cơ sở dữ liệu về giá đất phục vụ cho việc xác định giá trị đất đai khách quan, minh bạch, hiệu quả. Kết quả của Hội thảo sẽ là một kênh thông tin đóng góp ý kiến phục vụ cho Ban chỉ đạo, Tổ biên tập trong quá trình tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban chấp hành TW khóa XI.
An Bình