Việt Nam là một trong những quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, tác động đến đời sống, sinh kế của người dân, việc thúc đẩy tăng trường xanh hay quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh sẽ tạo ra tiềm năng to lớn để Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển bền vững và giảm đói nghèo. Chính vì thế, tại Đại hội Đảng lần thứ 13 của Đảng, vấn đề “thể chế phát triển bền vững” lần đầu tiên đã được đặt ra làm cơ sở, định hướng để thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững cho đất nước. Xác định xanh và bền vững là yếu tố quan trọng và tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua. Thời gian qua, Tổ chức Hợp tác Phát triển Cộng hòa Liên bang Đức (GIZ) đã phối hợp các chuyên gia trong và ngoài nước hỗ trợ Viện xây dựng các cơ chế, chính sách về tín dụng xanh, trái phiếu xanh.
Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân phát biểu khai mạc Hội thảo
Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân và Viện trưởng Viện CLCSTN&MT Nguyễn Đình Thọ (bên phải) chủ trì Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho rằng, tín dụng xanh và trái phiếu xanh là hai quy định mới và được đánh giá là rất phù hợp trong Luật Bảo vệ môi trường của Việt nam nhằm thể chế hóa chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa cho công tác bảo vệ môi trường, phù hợp với xu hướng chuyển dịch các dòng đầu tư theo hướng xanh trên toàn cầu nhằm góp phần thực hiện thành công các mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường. Nhận thức được tầm quan trọng của việc huy động nguồn lực cho các hoạt động bảo vệ môi trường, dự án đầu tư mang lại lợi ích về môi trường thông qua 02 kênh tài chính là tín dụng xanh, trái phiếu xanh, ngay từ khi bắt đầu thực hiện dự án xây dựng Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi năm 2014 đến nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường với vai trò là cơ quan chủ trì tham mưu cho Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và địa phương (đặc biệt là Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), tổ chức, cá nhân khác có liên quan để xây dựng, đề xuất và được phê duyệt các quy định về tín dụng xanh, trái phiếu xanh trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 (với các Điều 149 và 150) và trong Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT (tại các Điều 154, 155, 156 và 157).
Tuy nhiên, một trong những thiếu hụt duy nhất hiện nay là chưa có bộ tiêu chí môi trường gắn với từng loại hình dự án đầu tư bảo vệ môi trường, dự án mang lại lợi ích về môi trường để giúp các tổ chức, cá nhân có liên quan nhận diện để thực hiện cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh. Do tính chất thay đổi thường xuyên của bộ tiêu chí này, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ đã giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành tiêu chí môi trường và việc xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh trước ngày 31 tháng 12 năm 2022.
Xây dựng được một hệ thống tiêu chí môi trường đầy đủ và khoa học cũng như quy trình, cơ chế xác nhận đối với các dự án được cấp tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh là một công việc hết sức khó khăn và thách thức do đây là một nhiệm vụ rất rộng, đòi hỏi sự tham gia của rất nhiều thành phần, cơ quan quản lý, nhà khoa học, các tổ chức quốc tế và các bên liên quan cùng đóng góp. Là cơ quan được Bộ TN&MT giao nhiệm vụ phối hợp với các bên liên quan xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy định về tiêu chí môi trường và xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh. Để hoàn thành nhiệm vụ, Tổ soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ cùng Tổ chức quốc tế GIZ xây dựng, hoàn thiện các quy định tiêu chí môi trường và xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh và lấy ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, địa phương.
Các đại biểu tham gia góp ý tại Hội thảo
Tại Hội thảo, nhóm thực hiện nhiệm vụ đã báo cáo các kết quả đạt được trong thời gian qua. Theo thống kê sơ bộ đến nay đã có khoảng hơn 75 văn bản góp ý của các Bộ, ngành, địa phương và đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT đối với Dự thảo. Ngoài ra, các đại biểu tham dự Hội thảo đã được lắng nghe các báo cáo về: (1) “Giới thiệu về Danh mục phân loại xanh và báo cáo giải trình về tiếp thu các ý kiến đóng góp, điều chỉnh, sửa đổi dự thảo danh mục phân loại xanh đối với dự án được cấp tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh” do TS. Nguyễn Phương Nam, trưởng nhóm chuyên gia GIZ trình bày; (2) “Phát triển tín dụng xanh và các yêu cầu đặt ra đối với danh mục phân loại xanh và việc xác nhận dự án được cấp tín dụng xanh” do bà Phạm Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng CNKT, Ngân hang Nhà nước Việt Nam trình bày; (3) “Phát triển thị trường trái phiếu xanh và yêu cầu đối với các tiêu chí môi trường và xác nhận dự án phát hành trái phiếu xanh” do ông Phạm Văn Hiểu, phụ trách phòng Thị trường Tài chính, Vụ Tài chính Ngân hàng, Bộ Tài chính trình bày…
Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường Mai Thế Toản giới thiệu về Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và báo cáo giải trình và tiếp thu các ý kiến đóng góp, điều chỉnh, sửa đổi
Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, nhà khoa học và các đại diện các bộ ban ngành, trên cơ sở đó, Tổ soạn thảo thuộc Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (đơn vị được giao đầu mối thục hiện nhiệm vụ) cùng nhóm chuyên gia GIZ chỉnh sửa, hoàn thiện các nội dung công việc và xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí môi trường xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh góp phần thực hiện mục tiêu phát triển xanh, phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo cam kết của Việt Nam tại COP 26.
Ngọc Anh -An Bình